Expeditie Doggersbank

Expeditiedoggersbank.nl is een expeditie georganiseerd door stichting Duik de Noordzee Schoon om drie grote natuurgebieden in de Noordzee “schoon te maken”. De expeditie had als doelstelling om de biodiversiteit te onderzoeken in de Doggersbank en de Klaverbank en de resultaten door foto en film onder de aandacht te brengen van het grote publiek met publicaties.

Aanleiding

In de pas verschenen serie Natura 2000 worden de Doggersbank en Klaverbank beschreven als bijzondere gebieden in de Noordzee. “De fauna ten Noorden van de Doggersbank verschilt aanmerkelijk met die van de zuidelijke Noordzee”. Gerenommeerde organisaties als Greenpeace, Stichting De Noordzee, WWF, Vereniging Kust & Zee, Stichting Anemoon, GiMaRIS en Bureau Waardenburg zijn van mening dat de doggersbank zo snel mogelijk moet worden aangewezen als beschermd natuurgebied. Het staat al op ‘de lijst’ van de EU, maar de daadwerkelijke wet‐ en regelgeving laat zoals het er nu naar uit ziet nog jaren op zich wachten. Vissers zeggen weinig waarde te hechten aan de Doggersbank als visgrond.

Door de verre ligging van de Doggersbank  (minstens een volle dag varen vanaf het vaste land) en de Klaverbank, wordt er weinig op gedoken. Hierdoor is er weinig beeldmateriaal beschikbaar over deze bijzondere natuurgebieden. Onbekend maakt onbemind, dit is mede oorzaak van de trage aanwijzing van de Doggersbank als beschermd natuurgebied.

De onbekendheid van het gebied onder duikers vormt voor het expeditieteam de aanleiding tot het organiseren van een expeditie naar de Doggersbank en Klaverbank. Het expeditieteam bestaat uit leden van team Duik de Noordzee schoon en een groep gerenommeerde marien biologen. Middels de duikexpeditie zullen zij de Doggersbank en Klaverbank zichtbaar maken en verder onder de aandacht brengen. Dit zal henzelf en de betrokken organisaties helpen om nog meer invloed te kunnen uitoefenen op het met spoed beschermen van deze bijzondere gebieden in de Noordzee.

Bijzondere habitats

De expeditie zal voeren naar het zuidwestelijke deel van de Doggersbank. In dit deel zijn verschillende habitats te onderscheiden:

1. Diepgelegen slibrijke delen: In het zuidwesten van de Doggersbank zijn diepere delen te vinden. De soortenrijkdom is in de diepere slibrijke delen van de Doggerbank het grootst. Ook de in de randen van de Doggersbank aanwezige veenbanken vormen een interessant habitat voor unieke diersoorten.

2. Ondiepe zandbodem: Door getijdenstromen, golfwerking en sterke stromingen als gevolg van stormen is er intense watermenging waardoor fijn sediment en organisch materiaal wordt weggespoeld. Dankzij de helderheid en ondiepte dringt er veel zonlicht door op de ondiepe bodem. Diverse bijzondere schelpdiersoorten zijn hier te vinden. Ook is de Doggersbank een van de laatste gebieden in de Noordzee waar de stekelrog nog relatief veel voorkomt.

3. Kunstriffen -> hard substraat: Op de Doggersbank liggen diverse scheepswrakken. Deze vormen een heel bijzonder habitat op de Doggersbank, waar veel hard substraat soorten voorkomen. Doordat de omgeving van deze wrakken bestaat uit zandbodem, ontstaan er ecologische eilanden van harde ondergrond in een zee van zandbodem. Scheepswrakken zijn van origine niet natuurlijk, maar worden als kunstriffen na verloop van tijd overgenomen door vele diersoorten en zijn dan onderdeel geworden van het ecosysteem.

Schip

De expeditie zal plaats vinden vanaf het 56m lange voormalige marine schip Cdt. Fourcault onder leiding van Kapitein Pim de Rhoodes. De Cdt. Fourcault vaart onder de Belgische vlag en is het veruit het meest geschikte schip in Europa zo niet in de wereld voor dit soort expedities. Ze wordt onder andere ingezet voor reddings-, bergings-, duik-, onderzoeks-, en expeditie werkzaamheden vanuit de haven van Antwerpen en is wereldwijd inzetbaar. Dit schip is onder andere ingezet bij expedities zoals Brittanic 2009 (National Geographic) en Jutland 2009 (GUE).

De expeditieleden hadden zich van tevoren ten doel gesteld 80 dier- en plantensoorten te monsteren en 500 kilo visnetten en -lijnen schoon te maken. Deze doelen zijn ruimschoots behaald; er zijn meer dan 100 soorten gemonsterd en er is 600 kilo (2 big bags) netten weggehaald. Zelf op de verst afgelegen wrakken zijn er verspeelde netten en vislijnen aangetroffen. Het gevolg is ghost fishing: het verspeelde vistuig blijft vissen en krabben vangen die vervolgens een langzame dood sterven.